Leverabcessen

Functie van de lever houdt risico in

De lever is een centraal orgaan in het kalf en zorgt ervoor dat de voedingstoffen, die door het maagdarmkanaal worden opgenomen, verwerkt worden tot bruikbare stoffen. Via deze weg kunnen er ook bacteriën of virussen via het maagdarmkanaal in de lever terechtkomen. Daarnaast kunnen bij een bloedvergiftiging bacteriën in de lever terechtkomen. Let op leverabcessen is een ander probleem dan leververvetting. Leververvetting zal in deze nieuwsbrief niet besproken worden.

Als deze ziektekiemen in de lever terechtkomen ontstaat er leververval. Ziet het kalf echter kans om het proces tot stilstand te brengen dan kunnen er leverabcessen ontstaan gevuld met pus. De werking van de lever is afhankelijk van het verval of het aantal abcessen in de lever.

Zo kunnen leverabcessen o.a. veroorzaakt worden door verschillende bacteriën, virussen en wormen.

 

Meest voorkomende oorzaken van leverabcessen

Bij kalveren is Fusobacterium necrophorum de belangrijkste verwekker. Dit komt doordat kalveren vaak een rantsoen hebben met makkelijk verteerbare koolhydraten met relatief weinig structuur. Hierdoor kan er een pensverzuring ontwikkelen. Vanuit die pensverzuring kan zich een penswandontsteking ontwikkelen, waardoor de aanwezig Fusobacterium necrophorum in de pens vanuit deze onsteking naar de lever kan verplaatsen. Je komt meer te weten over pensverzuring in module 4 van Eveal!

Verder komen er regelmatig navelontstekingen voor. De navel heeft een directe verbinding met de lever. Dit houdt in dat ontstekingen van de navel makkelijk de lever kunnen bereiken en leverabcessen kunnen veroorzaken. Navelontstekingen worden vaak veroorzaakt door kiemen vanuit de omgeving. Het gaat hierbij vaak om Streptococcen, Staphylococcen, Coli, Proteus of bijv. Pasteurella.

Bij de preventie van navelontstekingen gaat het vooral om een correcte biestgift maar ook de hygiëne rondom de geboorte. Navelontstekingen ontstaan vaak voor transport naar kalverbedrijven. Voor kalverhouders is het dan ook belangrijk altijd de navels controleren bij binnenkomst. Daarnaast kunnen door urinezuigen navelabcessen ontstaan.

PS navelontstekingen zijn complexer dan je denkt, in module 7 zullen we daar dieper op ingaan.

 

Verschijnselen bij leverabcessen

De verschijnselen die men kan waarnemen variëren zeer.

In de meeste gevallen zullen de verschijnselen zich beperken tot verminderde eetlust en verminderde groei (of vermagering) en een dor haarkleed, vooral in combinatie met pens verzuring. Bij dieren die buiten lopen kan overgevoeligheid voor licht (zonnebrand) ontstaan, ook geassocieerd aan mycotoxines.

Acute problemen komen zeer weinig voor maar geven ernstige ziektebeelden eventueel met gele slijmvliezen en bruine urine. Indien een ingekapseld abces openbreekt zal het dier vaak zeer snel sterven (plotse doden)

De diagnose is moeilijk te stellen bij leven en blijft vaak een waarschijnlijkheidsdiagnose. Andere ziekten die in aanmerking komen zijn bijv. chronische longproblemen, ontstekingen aan het hart, en “scherp”.

De behandeling bij het individuele kalf bestaat vaak uit een leverondersteunende behandeling evt gecombineerd met een ontstekingsremmer/antibioticum. Denk aan de maatregelen die je kan nemen voor alle chronisch zieke dieren en overleg de therapie met uw dierenarts.

Checklist

• Bij een hoog percentage leverabcessen denken aan:
• Voeding (snel rantsoen?)
• Klimaat (longproblemen, denk aan de Pasteurella of IBR)
• Management: Navels controleren bij binnenkomst en 5 dagen na binnenkomst, let op urinezuigers. Deze navels correct behandelen
• Gezondheid: Ingestelde behandelingen en medicijnverbruik. Daarnaast het ontwormen van de kalveren.
• Bespreek deze punten met uw dierenarts en voorlichter en probeer tot een gezamenlijk plan van aanpak te komen, wat leidt tot een vermindering van leverabcessen.

 

Start nu met het uitbreiden van je kennis binnen kalvergezondheid. Start met de e-learning